ကြ်န္ေတာ္သည္ ႐ံုးပိတ္ရက္ စေန၊ တနဂၤေႏြ ရက္မ်ား တြင္ မနက္ (၇) နာရီ မွ ၉ နာရီထိ ေဆးခန္းဖြင္႕၍ ကုသပါ သည္။ မနက္ (၇) နာရီ၊ (၅၀) မိနစ္ခန့္ တြင္ ဟိႏၵဴ ဘာသာဝင္၊ အသက္ (၂၀) ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးသည္ (၁၀) လသား သမီး ကေလးကို ေပြ႔ခ်ီ၍ ဆိုင္ ကယ္ရီျဖင္႕ အျမန္ေရာက္ရွိလာပါသည္။ သမီးကေလးသည္ ဝ၀ကစ္ကစ္ေလးျဖစ္ ၿပီး ေရာဂါအေျခအေနကိုေမးရာတြင္ ကေလးသည္ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီး အေအးမိေနသည္မွာ ၃ ရက္ရွိၿပီး၊ ၂ ရက္ခန့္လည္းဖ်ားေနပါသည္။
နီးစပ္ရာ ကြမ္းယာဆိုင္မွ စပ္ေဆးမ်ားဝယ္တိုက္ၿပီး မုန္ညင္းဆီႏွင္႕ထက္လင္းရင္လူးေဆးမ်ား ကို လူးလိမ္းထားပါသည္။ ညပိုင္းတြင္ ကေလးသည္ ေျြမတြန္သကဲ႕သို့ တရႊီရႊီ ျမည္ကာၾကပ္ၿပီး မရပ္မနားေခ်ာင္းဆိုးပါ သည္။ အဖ်ားတက္ၿပီး က်စ္က်စ္ေတာက္ ပူလာပါသည္။ မိခင္ႏို့ကိုလည္း ေကာင္းစြာ မဆို့ႏိုင္သကဲ႕သို့ အျခားအစားအဟာရႏွင္႕ အရည္မ်ားလည္းဝင္ေအာင္ မစားႏိုင္၊ မေသာက္ႏိုင္ပါ။
မၾကာခဏအန္လာၿပီး ေကာင္းစြာမအိပ္ႏိုင္ပဲ တက္ခ်င္သလို ျဖစ္ ေနေၾကာင္းေျပာျပပါသည္။ အိမ္သည္ သက္ကယ္မိုး၊ ထရံကာ ျဖစ္ၿပီး၊ တစ္ျခမ္း၌လူေန၍ တစ္ျခမ္း၌ ႏို့စားႏြားသံုးေကာင္ကိုေမြးထားပါသည္။ ဆိတ္ ႏွစ္ေကာင္ လည္းအိမ္တိုင္ တြင္ခ်ီ၍ ေမြးထားပါသည္။ ထင္းမီးဖိုအသံုးျပဳျခင္း၊ တိရစၦာန္မ်ားျခင္မကိုက္ေစရန္ ဆႏြင္းမိႈင္း တိုက္ျခင္းႏွင္႕ကေလးမ်ားျခင္မကိုက္ေစရန္ ျခင္ေဆးေခြမ်ားကို အိပ္ယာပတ္လည္တြင္ ထြန္းျခင္းတို့ျပဳလုပ္ပါသည္။ မိသားစု (၃) စု ျဖင္႕လည္း ၾကပ္တည္းစြာေနရေၾကာင္း လည္းရွင္းျပပါသည္။
ကေလးငယ္ကို စမ္းသပ္ၾကည္႕ရာ တြင္ ဂဏွာမၿငိမ္ျဖစ္ေနျခင္း၊ အသက္ရွဴ ရခက္ခဲေနျခင္း၊ ႏွာေခါင္းသည္ ယြန္ႏွာ ေခါင္းကဲ႕သို့ ပြစိပြစိျဖင္႕ျပင္းထန္စြာရွဴျခင္း ႏွင္႕ပါးစပ္ဟ၍ ရွဴေနရျခင္း၊ ေျခလက္ လွ်ာတြင္အနည္းငယ္ျပာေနျခင္း၊ အဖ်ား တိုင္းရာတြင္ (၁၀၃-၆) ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ ရွိျခင္း၊ အသက္ရွဴႏႈန္းသည္ တစ္မိနစ္ တြင္ (၅၆) ႀကိမ္ခန့္ရွိျခင္း၊ ရင္ဘတ္ခ်ိဳင္႕ ဝင္ေနျခင္းႏွင္႕အဆုတ္ရွိေသာရင္ဘတ္ေနရာမ်ား တြင္ နားေထာင္ရာ၌ မေကာင္းေသာအသံ မ်ားကိုၾကားေနရျခင္းတို့ေတြ႔ရ၍ အသက္ ရွဴလမ္းေၾကာင္းႏွင္႕လတ္တေလာ ပိုးဝင္ ျခင္း (သို့မဟုတ္) အဆုတ္အေအးမိ၊ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါလကၡဏာမ်ားေတြ႔ရွိ ရၿပိး ကေလးေဆး႐ံုႀကီးသို့အေရးေပၚ အသက္ကယ္ေဆးထိုးကာေစလႊတ္လိုက္ရပါ သည္။
ေဆး႐ံု၌ အထူးၾကပ္မတ္အခန္း တြင္ထားကာ၊ ေအာက္စီဂ်င္ႏွင္႕ခြ်ဲစုပ္စက္ မ်ားေပးျခင္း၊ အစြမ္းထက္ေသာ ပဋိဇီဝ ေဆးမ်ားျဖင္႕ကုသျခင္းတို့္ျပဳလုပ္ႏိုင္၍သာ အသက္အႏၲရာယ္မွ လြတ္ကင္းခဲ႕ရပါ သည္။ အထက္ပါဟိႏၵဴဘာသာဝင္ (၁၀) လရြယ္၊ သမီးကေလးအားၾကည္႕ရွဴၿပီး ေနာက္၊ အေအးမိျခင္းႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း သည္ ေပါ႕ဆ၍ မရႏိုင္ေၾကာင္းသိရွိရပါ သည္။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းေၾကာင္႕ အဆုတ္ တစ္ခုလံုးေရာင္ၿပီး ေလဝင္ထြက္ျခင္း။ ေအာက္စီဂ်င္ႏွင္႕ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ လဲလွယ္ရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္သြားျခင္း ေၾကာင္႕ အထူးစိုးရိမ္ရေသာအေနအထား ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ေခ်ာင္းဆိုးခြ်ဲထ၊ အေအး မိေသာကေလးမ်ားကိုသတိျပဳရန္ေရးသား ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္တို့ႏိုင္ငံတြင္ ၅ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ား၌ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားႏွင္႕အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ေရာဂါတြင္ အေအးမိျခင္းႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုး ျခင္းလည္းပါဝင္ပါသည္။ အေအးမိျခင္း ႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းတို့မွ တစ္ဆင္႕ နမိုးနီး ယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ၊ အဆုတ္အေအး မိေရာဂါမ်ားျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အဆုတ္အ ေအးမိျခင္းေၾကာင္႕ ကေလးတစ္ဦးသည္ လ်င္ျမန္စြာ အသက္ရွဴေနရျခင္း (သို့မ ဟုတ္) အသက္ရွဴရန္ခက္ခဲေနရျခင္းတို့ ခံစားရႏိုင္ပါသည္။ အဆုတ္တြင္းပိုးဝင္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ကေလးသည္ တစ္သက္လံုးခံစား ေနရမည္႕ေရာဂါလည္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ေခ်ာင္းေျခာက္မ်ားဆိုးေနသည္႕ကေလး သည္ အဆုတ္တြင္ ေရာဂါပိုးဝင္ေနၿပီး တီဘီေရာဂါမ်ားလည္းရရွိႏိုင္ပါသည္။ ေဆးလိပ္ေငြ႔ႏွင္႕မီးခိုးေငြ႔မ်ားရွဴေနရျခင္း သည္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းတစ္ ေလွ်ာက္တြင္ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္ပါသည္။ မိဘ တိုင္းသည္ မိမိကေလးအေအးမိျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းျဖစ္ပါက လိုက္နာေဆာင္ ရြက္ရမည္႕အခ်က္မ်ားကိုသိထားရပါမည္။ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းသည္ ကေလး မ်ားတြင္ျဖစ္႐ိုး၊ ျဖစ္စဥ္လိုပဲဆိုၿပီး သတိ မျပဳပဲထားပါက ကေလးမ်ားေသဆံုးတတ္ ပါသည္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးမ်ား ေသ ေပ်ာက္ရာခိုင္ႏႈန္း (၃၀) ခန့္သည္ ယခု ေရာဂါေၾကာင္႕ျဖစ္ပါသည္။ ထို့ေၾကာင္႕ က်န္းမာေရးဌာန၊ ေဆး႐ံုေဆးခန္းသို့အခ်ိန္ မွီပို့ေဆာင္ၿပီး တတ္ကြ်မ္းေသာသူမ်ားႏွင္႕ အခ်ိန္မီကုသေပးသင္႕ပါသည္။
(က)ကေလးမ်ား၏အသက္ရွဴ ႏႈန္း
မိဘတိုင္းသည္ မိမိကေလး၏ အသက္ရွဴျခင္းျမန္မျမန္ႏွင္႕အသက္ရွဴရာ တြင္ ခက္ခဲမႈရွိမရွိကိုသတိထား၍ ၾကည္႕ ရွဴရပါမည္။ အသက္ရွဴႏႈန္းကိုၾကည္႕တတ္ ပါက ပိုေကာင္းပါသည္။ အသက္ရွဴႏႈန္းကိုေရတြက္ရန္ က ေလးကိုၿငိမ္သက္စြာထားရပါမည္။ ကေလး ၏ ဝမ္းဗိုက္ကိုၾကည္႕၍ အသက္ရွဴႏႈန္းကို ေရတြက္ရပါမည္။ တစ္မိနစ္အတြင္းဝမ္း ဗိုက္ပိန္လိုက္ေဖာင္းလိုက္လႈပ္ရွားမႈကို ၾကည္႕႐ႈရပါမည္။ ကေလး၏ တစ္မိနစ္ အသက္ရွဴႏႈန္းသည္ တစ္မိနစ္အတြင္းဝမ္း ဗိုက္ျမင္႕တက္လာေသာအႀကိမ္ေပါင္းျဖစ္ပါ သည္။ ကေလးသည္ ပံုမွန္ထက္ပို၍ ျမန္ ျမန္အသက္ရွဴေနျခင္းျဖစ္ပါက နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံုေဆးခန္းသို့လ်င္ျမန္စြာ ျပသသင္႕ပါ သည္။ (၂)လႏွင္႕ ေအာက္ကေလးသည္ တစ္မိနစ္တြင္ အသက္ရွဴႏႈန္း (၆၀) ႀကိမ္ ႏွင္႕အထက္၊ (၂) လမွ (၁၂) လသားက ေလးသည္ တစ္မိနစ္တြင္ အသက္ရွဴႏႈန္း (၅၀) ႀကိမ္ႏွင္႕အထက္၊ ၁ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္သား ကေလးသည္ တစ္မိနစ္တြင္ အသက္ရွဴႏႈန္း (၄၀) ႀကိမ္ႏွင္႕အထက္ပို ၍ ရွဴေနရပါက အသက္ရွဴႏႈန္းျမန္သည္ ဟု သတ္မွတ္ပါသည္။
(ခ) အိမ္၌ျပဳစုေစာင္႕ေရွာက္ရ မည္႕အေျခအေန
ကေလးသည္ အေအးမိျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုျခင္း၊ ႏွာေရယိုျခင္း၊ ႏွာေစးျခင္း၊ လည္ပင္နာျခင္းမ်ားရွိေသာ္လည္း၊ အသက္ရွဴႏႈန္းမွန္ကန္ေနပါက ေဆးကုသ မႈမလိုအပ္ေသးပဲ၊ အလိုအေလ်ာက္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေသာေၾကာင္႕ အိမ္၌ျပဳစု ေစာင္႕ေရွာက္၍ ရႏိုင္ပါသည္။
(ဂ) ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းသို့ခ်က္ ခ်င္းျပသရမည္႕အေျခအေန
ကေလးသည္ပံုမွန္ထက္ပို၍ လ်င္ ျမန္စြာအသက္ရွဴေနရျခင္း၊ ခက္ခက္ခဲခဲ အသက္ရွဳဴေနရျခင္း (သို့မဟုတ္) ပါးစပ္ ဟ၍ ေလရွဴသြင္းေနရျခင္း၊ ကေလး အသက္ရွဴသြင္းသည္႕အခါ နံ႐ံုးေအာက္ ၇င္ဘတ္(သို့မဟုတ္) ရင္ၫြန့္သည္ ခ်ိဳင္႕ ဝင္ေနျခင္း (သို့မဟုတ္) ကေလး၏ ဝမ္း ဗိုက္သည္ ပိန္လိုက္ေဖာင္းလိုက္ျဖစ္ေန ျခင္း၊ ႏွစ္ပတ္ထက္ေက်ာ္ၿပီးေခ်ာင္းဆိုး ေနျခင္း၊ မိခင္ႏို့မစို့ႏိုင္ျခင္း၊ အရည္မ ေသာက္ႏို္င္ျခင္းႏွင္႕မၾကာခဏအန္ေနျခင္း တို့ျဖစ္ေပၚပါက နီးစပ္ရာေဆး႐ံုေဆးခန္း သို့သြားၿပီး၊ တတ္ကြ်မ္းေသာ ဆရာဝန္၊ ဆရာမမ်ားႏွင္႕ အျမန္သြားျပန္ရန္လိုအပ္ ပါသည္။
(ဃ) ကာကြယ္ျခင္း
(၁) ကေလးမ်ားကို အဆုတ္အေအး မိျခင္းႏွင္႕ အျခားနာမက်န္းျဖစ္မႈမ်ားမွ ကာကြယ္ရန္ ကေလးအသက္ (၆)လ ျပည္႕သည္အထိ မိခင္ႏို့တစ္မ်ိဳးတည္း သာတိုက္ေကြ်းရပါမည္။ ႏို့ဘူးတိုက္ေသာ ကေလးသည္ မိခင္ႏို့စို့ရေသာကေလး ငယ္မ်ားထက္ အဆုတ္အေအးမိေရာဂါ (၂) ဆခန့္ပို၍ုျဖစ္ပြားပါသည္။
(၂) ကေလးတစ္ႏွစ္မျပည္႕မီ ကာ ကြယ္ေဆးအျပည္႕ထိုးထားၿပီးျဖစ္ရပါမည္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားျခင္းျဖင္႕ အမ်ားဆံုး ျဖစ္တတ္သည္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း အတြင္းေရာဂါပိုးဝင္၍ ျဖစ္ေသာ ဝက္ သက္ေရာဂါ၊ အဆုတ္ေရာဂါႏွင္႕ ၾကက္ ညႇာေခ်ာင္းဆိုးစသည္႕ေရာဂါအႏၲရာယ္ မ်ားမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။
(၃) က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားေပး ေသာ ဗိုက္တာမင္ေအသည္ အဆုတ္အ ေအးမိျခင္းကိုကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ဗိုက္ တာမင္ေအကို မိခင္ႏို့၊ အသည္း၊ ငါး၊ ႏို့ထြက္ပစၥည္း၊ ဥမ်ား၊ လိေမၼာ္ေရာင္ႏွင္႕ အဝါေရာင္အသီးအခ်ိဳ႔ႏွင္႕ဟင္းသီးဟင္း ရြက္မ်ား၊ အစိမ္းရင္႕ေရာင္ရွိေသာ ဟင္း သီးဟင္းရြက္မ်ားတြင္ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။ အဟာရျပည္႕ဝသည္႕အစားအစာမ်ားကို ေကြ်းျခင္းျဖင္႕ အဆုတ္အေအးမိၿပီးအျပင္း အထန္ေနထိုင္မေကာင္းျခင္းကို ကာကြယ္ ႏိုင္ပါသည္။
(၅) ကေလးမ်ားသည္ မီးခိုးေငြ႔ မ်ား ျပည္႕ႏွက္ေနသည္႕ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ေနထိုင္ ပါက အဆုတ္အေအးမိျခင္းနွင္႕ အျခား အသက္ရွဴျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားရွိႏို္င္ ၍ မီးခိုးေငြ႔မ်ားကိုေရွာင္ရပါမည္။ မိဘမ်ား ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ကေလးအနီးတြင္ ျခင္ေဆးေခြမ်ားထြန္းျခင္းႏွင္႕အမိႈက္မ်ားမီး႐ိႈ႔ ျခင္းတို့ကိုမျပဳလုပ္ရပါ။
(၆) လူဦးေရမ်ားေသာ မိသားစု သည္ အေအးမိ၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းပို၍ ပ်ံ႔ႏွံ့ လြယ္ပါသည္။ ညအခ်ိန္တြင္ မိခင္ႏို့တိုက္ ေသာကေလးငယ္ကို မိခင္ႏွင္ ႕အတူ အိပ္ စက္ေစၿပီး အရြယ္ႀကီးလာေသာကေလး မ်ားကိုမူ သီးျခင္းခြဲ၍ထားရပါမည္။
(၇) ေခ်ာင္းဆိုး (သို့မဟုတ္) ႏွာ ေစးေနေသာကေလးငယ္ကို အစာႏွင္႕ အရည္အေျမာက္အ မ်ားစားေသာက္ရန္ ေခ်ာ႕ေမာ႕၍ ေကြ်းသင္႕ပါသည္။
(၈) ကေလးကိုရာသီဥတုႏွင္႕မွ်တ ေသာအဝတ္အစားမ်ိဳးကိုဝတ္ေပးရပါမည္။ အဆုတ္အေအးမိမွာေၾကာက္လန့္ၿပီး ကေလးကို အဝတ္အထူႀကီးမ်ားဝတ္ေပး ျခင္းမျပဳလုပ္ပါႏွင္႕ အေအးမိ (သို့မဟုတ္) ေခ်ာင္းဆိုးေနေသာကေလးငယ္ကိုေႏြးေထြး စြာထားရပါမည္။ သို့ရာတြင္ပူေလာင္အိုက္ စပ္စြာမထားရပါ။
(၉) ကေလးငယ္ကိုအသက္ရွဴ လြယ္ကူေအာင္ကေလး၏ ႏွာေခါင္းကို မၾကာခဏသန့္စင္ေပးရပါမည္။
(၁၀) ကေလးငယ္ကို ေလေကာင္း ေလသန့္ရရွိေသာ အခန္းတြင္ထားရပါမည္။ အဆုတ္အေအးမိျဖစ္ေနေသာကေလးကို အိမ္မွာျပဳစုရာတြင္ အခန္းတံခါးကိုအကုန္ ပိတ္ထားျခင္းမျပဳလုပ္ပဲ၊ ေလဝင္ေလ ထြက္ရွိေအာင္ဖြင္႕ထားေပးပါ။
(၁၁) ကေလးငယ္အနီးႏွာေခ်ျခင္း၊ ႏွပ္ေခ်းညွစ္ျခင္းႏွင္႕တံေတြးေထြးျခင္းတို့ကို ေရွာင္ပါ။
(၁၂) ကိုဒင္၊ အက္ဖီဒရင္းအစရွိ ေသာ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားပါေသာ ေခ်ာင္း ဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ားကိုမတိုက္ရပါ။
(၁၃) မိမိသေဘာျဖင္႕ ပဋီဇီဝေဆး မ်ားႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုးရင္ၾကပ္ေပ်ာက္ေဆးမ်ား ကိုမတို္က္ေကြ်းပါႏွင္႕။
(၁၄) ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွ အဆုတ္ အေအးမိျခင္းအတြက္ပဋိဇီဝေဆးမ်ားေပး ခဲ႕ပါက ကေလးကို ၫႊန္ၾကားသည္႕အတိုင္း ေဆးကုန္ေအာင္တိုက္ရန္အေရးႀကီးပါသည္။ ကေလးသက္သာသည္ဆိုေသာ္လည္းေဆးကို ဆက္တိုက္ရပါမည္။
(၁၅) တိရစၦာန္အညစ္အေၾကးမ်ား သည္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကိုထိခိုက္ ႏိုင္၍ အိမ္ႏွင္႕သီးျခားေနရာတြင္ေမြးျမဴပါ။
နီးစပ္ရာ ကြမ္းယာဆိုင္မွ စပ္ေဆးမ်ားဝယ္တိုက္ၿပီး မုန္ညင္းဆီႏွင္႕ထက္လင္းရင္လူးေဆးမ်ား ကို လူးလိမ္းထားပါသည္။ ညပိုင္းတြင္ ကေလးသည္ ေျြမတြန္သကဲ႕သို့ တရႊီရႊီ ျမည္ကာၾကပ္ၿပီး မရပ္မနားေခ်ာင္းဆိုးပါ သည္။ အဖ်ားတက္ၿပီး က်စ္က်စ္ေတာက္ ပူလာပါသည္။ မိခင္ႏို့ကိုလည္း ေကာင္းစြာ မဆို့ႏိုင္သကဲ႕သို့ အျခားအစားအဟာရႏွင္႕ အရည္မ်ားလည္းဝင္ေအာင္ မစားႏိုင္၊ မေသာက္ႏိုင္ပါ။
မၾကာခဏအန္လာၿပီး ေကာင္းစြာမအိပ္ႏိုင္ပဲ တက္ခ်င္သလို ျဖစ္ ေနေၾကာင္းေျပာျပပါသည္။ အိမ္သည္ သက္ကယ္မိုး၊ ထရံကာ ျဖစ္ၿပီး၊ တစ္ျခမ္း၌လူေန၍ တစ္ျခမ္း၌ ႏို့စားႏြားသံုးေကာင္ကိုေမြးထားပါသည္။ ဆိတ္ ႏွစ္ေကာင္ လည္းအိမ္တိုင္ တြင္ခ်ီ၍ ေမြးထားပါသည္။ ထင္းမီးဖိုအသံုးျပဳျခင္း၊ တိရစၦာန္မ်ားျခင္မကိုက္ေစရန္ ဆႏြင္းမိႈင္း တိုက္ျခင္းႏွင္႕ကေလးမ်ားျခင္မကိုက္ေစရန္ ျခင္ေဆးေခြမ်ားကို အိပ္ယာပတ္လည္တြင္ ထြန္းျခင္းတို့ျပဳလုပ္ပါသည္။ မိသားစု (၃) စု ျဖင္႕လည္း ၾကပ္တည္းစြာေနရေၾကာင္း လည္းရွင္းျပပါသည္။
ကေလးငယ္ကို စမ္းသပ္ၾကည္႕ရာ တြင္ ဂဏွာမၿငိမ္ျဖစ္ေနျခင္း၊ အသက္ရွဴ ရခက္ခဲေနျခင္း၊ ႏွာေခါင္းသည္ ယြန္ႏွာ ေခါင္းကဲ႕သို့ ပြစိပြစိျဖင္႕ျပင္းထန္စြာရွဴျခင္း ႏွင္႕ပါးစပ္ဟ၍ ရွဴေနရျခင္း၊ ေျခလက္ လွ်ာတြင္အနည္းငယ္ျပာေနျခင္း၊ အဖ်ား တိုင္းရာတြင္ (၁၀၃-၆) ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ ရွိျခင္း၊ အသက္ရွဴႏႈန္းသည္ တစ္မိနစ္ တြင္ (၅၆) ႀကိမ္ခန့္ရွိျခင္း၊ ရင္ဘတ္ခ်ိဳင္႕ ဝင္ေနျခင္းႏွင္႕အဆုတ္ရွိေသာရင္ဘတ္ေနရာမ်ား တြင္ နားေထာင္ရာ၌ မေကာင္းေသာအသံ မ်ားကိုၾကားေနရျခင္းတို့ေတြ႔ရ၍ အသက္ ရွဴလမ္းေၾကာင္းႏွင္႕လတ္တေလာ ပိုးဝင္ ျခင္း (သို့မဟုတ္) အဆုတ္အေအးမိ၊ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါလကၡဏာမ်ားေတြ႔ရွိ ရၿပိး ကေလးေဆး႐ံုႀကီးသို့အေရးေပၚ အသက္ကယ္ေဆးထိုးကာေစလႊတ္လိုက္ရပါ သည္။
ေဆး႐ံု၌ အထူးၾကပ္မတ္အခန္း တြင္ထားကာ၊ ေအာက္စီဂ်င္ႏွင္႕ခြ်ဲစုပ္စက္ မ်ားေပးျခင္း၊ အစြမ္းထက္ေသာ ပဋိဇီဝ ေဆးမ်ားျဖင္႕ကုသျခင္းတို့္ျပဳလုပ္ႏိုင္၍သာ အသက္အႏၲရာယ္မွ လြတ္ကင္းခဲ႕ရပါ သည္။ အထက္ပါဟိႏၵဴဘာသာဝင္ (၁၀) လရြယ္၊ သမီးကေလးအားၾကည္႕ရွဴၿပီး ေနာက္၊ အေအးမိျခင္းႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း သည္ ေပါ႕ဆ၍ မရႏိုင္ေၾကာင္းသိရွိရပါ သည္။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းေၾကာင္႕ အဆုတ္ တစ္ခုလံုးေရာင္ၿပီး ေလဝင္ထြက္ျခင္း။ ေအာက္စီဂ်င္ႏွင္႕ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ လဲလွယ္ရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္သြားျခင္း ေၾကာင္႕ အထူးစိုးရိမ္ရေသာအေနအထား ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ေခ်ာင္းဆိုးခြ်ဲထ၊ အေအး မိေသာကေလးမ်ားကိုသတိျပဳရန္ေရးသား ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္တို့ႏိုင္ငံတြင္ ၅ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ား၌ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားႏွင္႕အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ေရာဂါတြင္ အေအးမိျခင္းႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုး ျခင္းလည္းပါဝင္ပါသည္။ အေအးမိျခင္း ႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းတို့မွ တစ္ဆင္႕ နမိုးနီး ယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ၊ အဆုတ္အေအး မိေရာဂါမ်ားျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အဆုတ္အ ေအးမိျခင္းေၾကာင္႕ ကေလးတစ္ဦးသည္ လ်င္ျမန္စြာ အသက္ရွဴေနရျခင္း (သို့မ ဟုတ္) အသက္ရွဴရန္ခက္ခဲေနရျခင္းတို့ ခံစားရႏိုင္ပါသည္။ အဆုတ္တြင္းပိုးဝင္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ကေလးသည္ တစ္သက္လံုးခံစား ေနရမည္႕ေရာဂါလည္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ေခ်ာင္းေျခာက္မ်ားဆိုးေနသည္႕ကေလး သည္ အဆုတ္တြင္ ေရာဂါပိုးဝင္ေနၿပီး တီဘီေရာဂါမ်ားလည္းရရွိႏိုင္ပါသည္။ ေဆးလိပ္ေငြ႔ႏွင္႕မီးခိုးေငြ႔မ်ားရွဴေနရျခင္း သည္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းတစ္ ေလွ်ာက္တြင္ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္ပါသည္။ မိဘ တိုင္းသည္ မိမိကေလးအေအးမိျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းျဖစ္ပါက လိုက္နာေဆာင္ ရြက္ရမည္႕အခ်က္မ်ားကိုသိထားရပါမည္။ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းသည္ ကေလး မ်ားတြင္ျဖစ္႐ိုး၊ ျဖစ္စဥ္လိုပဲဆိုၿပီး သတိ မျပဳပဲထားပါက ကေလးမ်ားေသဆံုးတတ္ ပါသည္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးမ်ား ေသ ေပ်ာက္ရာခိုင္ႏႈန္း (၃၀) ခန့္သည္ ယခု ေရာဂါေၾကာင္႕ျဖစ္ပါသည္။ ထို့ေၾကာင္႕ က်န္းမာေရးဌာန၊ ေဆး႐ံုေဆးခန္းသို့အခ်ိန္ မွီပို့ေဆာင္ၿပီး တတ္ကြ်မ္းေသာသူမ်ားႏွင္႕ အခ်ိန္မီကုသေပးသင္႕ပါသည္။
(က)ကေလးမ်ား၏အသက္ရွဴ ႏႈန္း
မိဘတိုင္းသည္ မိမိကေလး၏ အသက္ရွဴျခင္းျမန္မျမန္ႏွင္႕အသက္ရွဴရာ တြင္ ခက္ခဲမႈရွိမရွိကိုသတိထား၍ ၾကည္႕ ရွဴရပါမည္။ အသက္ရွဴႏႈန္းကိုၾကည္႕တတ္ ပါက ပိုေကာင္းပါသည္။ အသက္ရွဴႏႈန္းကိုေရတြက္ရန္ က ေလးကိုၿငိမ္သက္စြာထားရပါမည္။ ကေလး ၏ ဝမ္းဗိုက္ကိုၾကည္႕၍ အသက္ရွဴႏႈန္းကို ေရတြက္ရပါမည္။ တစ္မိနစ္အတြင္းဝမ္း ဗိုက္ပိန္လိုက္ေဖာင္းလိုက္လႈပ္ရွားမႈကို ၾကည္႕႐ႈရပါမည္။ ကေလး၏ တစ္မိနစ္ အသက္ရွဴႏႈန္းသည္ တစ္မိနစ္အတြင္းဝမ္း ဗိုက္ျမင္႕တက္လာေသာအႀကိမ္ေပါင္းျဖစ္ပါ သည္။ ကေလးသည္ ပံုမွန္ထက္ပို၍ ျမန္ ျမန္အသက္ရွဴေနျခင္းျဖစ္ပါက နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံုေဆးခန္းသို့လ်င္ျမန္စြာ ျပသသင္႕ပါ သည္။ (၂)လႏွင္႕ ေအာက္ကေလးသည္ တစ္မိနစ္တြင္ အသက္ရွဴႏႈန္း (၆၀) ႀကိမ္ ႏွင္႕အထက္၊ (၂) လမွ (၁၂) လသားက ေလးသည္ တစ္မိနစ္တြင္ အသက္ရွဴႏႈန္း (၅၀) ႀကိမ္ႏွင္႕အထက္၊ ၁ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္သား ကေလးသည္ တစ္မိနစ္တြင္ အသက္ရွဴႏႈန္း (၄၀) ႀကိမ္ႏွင္႕အထက္ပို ၍ ရွဴေနရပါက အသက္ရွဴႏႈန္းျမန္သည္ ဟု သတ္မွတ္ပါသည္။
(ခ) အိမ္၌ျပဳစုေစာင္႕ေရွာက္ရ မည္႕အေျခအေန
ကေလးသည္ အေအးမိျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုျခင္း၊ ႏွာေရယိုျခင္း၊ ႏွာေစးျခင္း၊ လည္ပင္နာျခင္းမ်ားရွိေသာ္လည္း၊ အသက္ရွဴႏႈန္းမွန္ကန္ေနပါက ေဆးကုသ မႈမလိုအပ္ေသးပဲ၊ အလိုအေလ်ာက္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေသာေၾကာင္႕ အိမ္၌ျပဳစု ေစာင္႕ေရွာက္၍ ရႏိုင္ပါသည္။
(ဂ) ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းသို့ခ်က္ ခ်င္းျပသရမည္႕အေျခအေန
ကေလးသည္ပံုမွန္ထက္ပို၍ လ်င္ ျမန္စြာအသက္ရွဴေနရျခင္း၊ ခက္ခက္ခဲခဲ အသက္ရွဳဴေနရျခင္း (သို့မဟုတ္) ပါးစပ္ ဟ၍ ေလရွဴသြင္းေနရျခင္း၊ ကေလး အသက္ရွဴသြင္းသည္႕အခါ နံ႐ံုးေအာက္ ၇င္ဘတ္(သို့မဟုတ္) ရင္ၫြန့္သည္ ခ်ိဳင္႕ ဝင္ေနျခင္း (သို့မဟုတ္) ကေလး၏ ဝမ္း ဗိုက္သည္ ပိန္လိုက္ေဖာင္းလိုက္ျဖစ္ေန ျခင္း၊ ႏွစ္ပတ္ထက္ေက်ာ္ၿပီးေခ်ာင္းဆိုး ေနျခင္း၊ မိခင္ႏို့မစို့ႏိုင္ျခင္း၊ အရည္မ ေသာက္ႏို္င္ျခင္းႏွင္႕မၾကာခဏအန္ေနျခင္း တို့ျဖစ္ေပၚပါက နီးစပ္ရာေဆး႐ံုေဆးခန္း သို့သြားၿပီး၊ တတ္ကြ်မ္းေသာ ဆရာဝန္၊ ဆရာမမ်ားႏွင္႕ အျမန္သြားျပန္ရန္လိုအပ္ ပါသည္။
(ဃ) ကာကြယ္ျခင္း
(၁) ကေလးမ်ားကို အဆုတ္အေအး မိျခင္းႏွင္႕ အျခားနာမက်န္းျဖစ္မႈမ်ားမွ ကာကြယ္ရန္ ကေလးအသက္ (၆)လ ျပည္႕သည္အထိ မိခင္ႏို့တစ္မ်ိဳးတည္း သာတိုက္ေကြ်းရပါမည္။ ႏို့ဘူးတိုက္ေသာ ကေလးသည္ မိခင္ႏို့စို့ရေသာကေလး ငယ္မ်ားထက္ အဆုတ္အေအးမိေရာဂါ (၂) ဆခန့္ပို၍ုျဖစ္ပြားပါသည္။
(၂) ကေလးတစ္ႏွစ္မျပည္႕မီ ကာ ကြယ္ေဆးအျပည္႕ထိုးထားၿပီးျဖစ္ရပါမည္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားျခင္းျဖင္႕ အမ်ားဆံုး ျဖစ္တတ္သည္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း အတြင္းေရာဂါပိုးဝင္၍ ျဖစ္ေသာ ဝက္ သက္ေရာဂါ၊ အဆုတ္ေရာဂါႏွင္႕ ၾကက္ ညႇာေခ်ာင္းဆိုးစသည္႕ေရာဂါအႏၲရာယ္ မ်ားမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။
(၃) က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားေပး ေသာ ဗိုက္တာမင္ေအသည္ အဆုတ္အ ေအးမိျခင္းကိုကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ဗိုက္ တာမင္ေအကို မိခင္ႏို့၊ အသည္း၊ ငါး၊ ႏို့ထြက္ပစၥည္း၊ ဥမ်ား၊ လိေမၼာ္ေရာင္ႏွင္႕ အဝါေရာင္အသီးအခ်ိဳ႔ႏွင္႕ဟင္းသီးဟင္း ရြက္မ်ား၊ အစိမ္းရင္႕ေရာင္ရွိေသာ ဟင္း သီးဟင္းရြက္မ်ားတြင္ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။ အဟာရျပည္႕ဝသည္႕အစားအစာမ်ားကို ေကြ်းျခင္းျဖင္႕ အဆုတ္အေအးမိၿပီးအျပင္း အထန္ေနထိုင္မေကာင္းျခင္းကို ကာကြယ္ ႏိုင္ပါသည္။
(၅) ကေလးမ်ားသည္ မီးခိုးေငြ႔ မ်ား ျပည္႕ႏွက္ေနသည္႕ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ေနထိုင္ ပါက အဆုတ္အေအးမိျခင္းနွင္႕ အျခား အသက္ရွဴျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားရွိႏို္င္ ၍ မီးခိုးေငြ႔မ်ားကိုေရွာင္ရပါမည္။ မိဘမ်ား ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ကေလးအနီးတြင္ ျခင္ေဆးေခြမ်ားထြန္းျခင္းႏွင္႕အမိႈက္မ်ားမီး႐ိႈ႔ ျခင္းတို့ကိုမျပဳလုပ္ရပါ။
(၆) လူဦးေရမ်ားေသာ မိသားစု သည္ အေအးမိ၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းပို၍ ပ်ံ႔ႏွံ့ လြယ္ပါသည္။ ညအခ်ိန္တြင္ မိခင္ႏို့တိုက္ ေသာကေလးငယ္ကို မိခင္ႏွင္ ႕အတူ အိပ္ စက္ေစၿပီး အရြယ္ႀကီးလာေသာကေလး မ်ားကိုမူ သီးျခင္းခြဲ၍ထားရပါမည္။
(၇) ေခ်ာင္းဆိုး (သို့မဟုတ္) ႏွာ ေစးေနေသာကေလးငယ္ကို အစာႏွင္႕ အရည္အေျမာက္အ မ်ားစားေသာက္ရန္ ေခ်ာ႕ေမာ႕၍ ေကြ်းသင္႕ပါသည္။
(၈) ကေလးကိုရာသီဥတုႏွင္႕မွ်တ ေသာအဝတ္အစားမ်ိဳးကိုဝတ္ေပးရပါမည္။ အဆုတ္အေအးမိမွာေၾကာက္လန့္ၿပီး ကေလးကို အဝတ္အထူႀကီးမ်ားဝတ္ေပး ျခင္းမျပဳလုပ္ပါႏွင္႕ အေအးမိ (သို့မဟုတ္) ေခ်ာင္းဆိုးေနေသာကေလးငယ္ကိုေႏြးေထြး စြာထားရပါမည္။ သို့ရာတြင္ပူေလာင္အိုက္ စပ္စြာမထားရပါ။
(၉) ကေလးငယ္ကိုအသက္ရွဴ လြယ္ကူေအာင္ကေလး၏ ႏွာေခါင္းကို မၾကာခဏသန့္စင္ေပးရပါမည္။
(၁၀) ကေလးငယ္ကို ေလေကာင္း ေလသန့္ရရွိေသာ အခန္းတြင္ထားရပါမည္။ အဆုတ္အေအးမိျဖစ္ေနေသာကေလးကို အိမ္မွာျပဳစုရာတြင္ အခန္းတံခါးကိုအကုန္ ပိတ္ထားျခင္းမျပဳလုပ္ပဲ၊ ေလဝင္ေလ ထြက္ရွိေအာင္ဖြင္႕ထားေပးပါ။
(၁၁) ကေလးငယ္အနီးႏွာေခ်ျခင္း၊ ႏွပ္ေခ်းညွစ္ျခင္းႏွင္႕တံေတြးေထြးျခင္းတို့ကို ေရွာင္ပါ။
(၁၂) ကိုဒင္၊ အက္ဖီဒရင္းအစရွိ ေသာ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားပါေသာ ေခ်ာင္း ဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ားကိုမတိုက္ရပါ။
(၁၃) မိမိသေဘာျဖင္႕ ပဋီဇီဝေဆး မ်ားႏွင္႕ေခ်ာင္းဆိုးရင္ၾကပ္ေပ်ာက္ေဆးမ်ား ကိုမတို္က္ေကြ်းပါႏွင္႕။
(၁၄) ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွ အဆုတ္ အေအးမိျခင္းအတြက္ပဋိဇီဝေဆးမ်ားေပး ခဲ႕ပါက ကေလးကို ၫႊန္ၾကားသည္႕အတိုင္း ေဆးကုန္ေအာင္တိုက္ရန္အေရးႀကီးပါသည္။ ကေလးသက္သာသည္ဆိုေသာ္လည္းေဆးကို ဆက္တိုက္ရပါမည္။
(၁၅) တိရစၦာန္အညစ္အေၾကးမ်ား သည္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကိုထိခိုက္ ႏိုင္၍ အိမ္ႏွင္႕သီးျခားေနရာတြင္ေမြးျမဴပါ။
0 comments:
Post a Comment
နည္းပညာနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး သိလိုသည္မ်ားကို ေမးခဲ့နိုင္ပါတယ္...နည္းပညာတိုင္းက ကၽြန္ေတာ္ ေရးထားတာ မဟုတ္ေပမယ့္..ကၽြန္ေတာ္ သိသေလာက္ကို ေျဖေပးမွာပါ..သတင္းပို႕စ္ေတြနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီးလည္း..ၾကိဳက္သလို ေ၀ဖန္နုိင္ပါတယ္...